اموال پدرم بعد از فوتش دست مادر هست ایا لازم است من خمس ان را بدهم؟

[علوی مهمان]

بسم الله الرحمن الرحیم
سلام علیکم
پسری که پدرش فوت نموده و اموالی از او به جای مانده است. یکی از این اموال مشمول خمس می باشد ولی این مال در اختیار مادر خانواده می باشد و ایشان نیز به دلیل تقلید از مرجع دیگر یا به دلیل خطا آن مال را متعلق خمس ندانسته و طبعا از پرداخت خمس آن مال استنکاف می ورزد. آیا پسر آن مرحوم می تواند در سایر اموالی که به عنوان سهم الارث به او رسیده است تصرف نموده و از آن مالی که در اختیار مادرش بوده و متعلق خمس می باشد صرفنظر نماید یا ناچار است ولو اینکه دسترسی و قدرتی نسبت به مال مذکور ندارد همه خمس آن مال را از سهم خود از اموال دیگر بپردازد؟

[ترنجیان 91]

سلام علیکم اگر آن مال در اختیار پسر نیست وتصرفی در آن ندارد تکلیفی جز ارشاد واگاهی دادن نسبت به حکم ندارد و میتواند در بقیه ارثی که به او رسیده تصرف نماید .

[بانکی مهمان]

به نام خدا

سلام خدمت دست اندرکاران

موضوع پرسیده شده مدتی قبل برای من پیش آمد. پدرم مقداری دلار داشت که مشمول خمس بود ولی بعد از فوت ایشان این دلارها در اختیار من نبود و امکان استفاده یا فروش آن برای پرداخت خمس را نداشتم. از برخی آقایان مطلع در تهران که پرسیدم فرمودند بایستی خمس سهم الارث خود از دلارها را و لو از اموال دیگری که از پدرتان به شما به ارث رسیده است بپردازید چرا که خمس آن مال خاص جزو بدهی میت محسوب می شود که مانند سایر بدهیها به همه اموال او تعلق می گیرد و تا وقتی خمس دلارها را نپردازید اجازه تصرف در سایر اموال را ندارید. از جمله به مساله 1391 منهاج اشاره فرمودند :

إذا تمرّد بعض الورثة عن وفاء الدين لم يجب على غيره إلّا وفاء ما يخصّ حصّته بالنسبة لا وفاء الجميع.

 

آیا معنای پاسخ شما این است که خمسی که بابت دلارها از بقیه سهم الارث خود پرداخت کرده ام اضافی بوده است و نیازی به پرداخت آن نبوده است؟

[ترنجیان 91]

همانطور که عرض شد اگر تحت تصرف شما نیست خمسش بر شما واجب نیست .