احکام مربوط به مال خمس داده نشده / تصرّف در مال خمس نداده

[عبدالله مهمان]

سلام

مدتی است این سوال را ارسال کرده ام ولی پاسخی دریافت نکرده ام.

در توضیح المسائل جامع آمده است :

"هر گاه مال مخمّس و درآمد بین سال فرد با هم مخلوط شده و قابل تشخیص از هم نباشد، مانند اینکه فرد مجموع مالش را در صندوق یا دَخل واحدی قرار داده باشد، در هنگام برداشت از عین موجود، نیّت وی اثری ندارد. بنابراین، اگر مال مخلوط شده، شرعاً مشاع باشد،آنچه برداشت می­شود بالنسبه از مخمّس و درآمد حساب می­گردد؛
امّا اگر مال مخلوط شده، مشاع نباشد،آنچه برداشت می­شود از درآمد بین سال به حساب می­آید و اگر بیش از مقدار درآمدی که در صندوق یا دخل بوده برداشت شود، مقدار اضافه از مال مخمّس محسوب می­گردد."

منظور از مشاع بودن چیست؟ لطفا در رابطه با موارد ذیل که مبتلا به بنده می باشد توضیح بفرمایید :

1- حسابی دارم که در آن مقداری مال مخمس وجود دارد که مقدار آن مشخص است و حقوق جدید نیز به همان واریز می شود و نیت می کنم آن چه برداشت می کنم از حقوق جدید باشد، آیا این کار اشتباه بوده است؟

2- گاهی به حسابم که حقوق جاری نیز در آن وجود دارد مبالغی که متعلق خمس نمی باشد، واریز می شود به طور مثال مال مخمسی را که به کسی قرض داده ام به من بازمی گرداند، آیا در این حالت می توانم این دو مال (مخمس و غیرمخمس) را با نیت از هم جدا کنم؟

با تشکر

[ترنجیان 91]

سلام علیکم 

مراد از مال مشاع مالی است که قابل تفکیک نیست ودر  هر جزء ان حقی برای دیگری ثابت است مثلا فرض کنید دو نفر با هم زمینی را به نحو شراکت میخرند هر جزء از زمین را در نظر بگیرید هر دو نفر در ان شریک هستند . 

در مورد سوال از حساب مشترک، احتیاجی به نیت شما ندارد چرا که اگر شاغل باشید انچه در سال گذشته مخمس شده است از دارایی اخر سال شما کسر میشود ومازاد بر ان را لازم است مخمس نمایید .

مالی که به دیگران قرض میدهید متعلق خمس است اما اگر مالی مثل دیه به حساب شما واریز شد اخر سال میتوانید ان را هم مانند مال مخمس کسر نمایید ومازاد بر ان خمسش را محاسبه نمایید .