آیا دعای عهد واقعا از امام صادق (ع) است؟

[تقوی 1]

آیا دعای عهد واقعا از امام صادق (ع) است؟

یکی از دعاهای معروف شیعیان که در عصر غیبت به منظور بیعت و تجدید عهد با امام زمان (عج) خوانده می‌شود، دعای عهد است. بسیاری از ما این دعا را خوانده‌ایم و به فضیلت آن اعتقاد داریم. اما آیا این دعا واقعا از امام صادق (ع) روایت شده و دعایی معتبر است؟

دیدگاه علما

بسیاری از علما و بزرگان دین، از جمله سید بن طاووس در کتاب مصباح الزائر،[1] ابن مشهدی در کتاب المزار الکبیر،[2] کفعمی در کتاب‌های المصباح[3] و البلد الامین[4] و علامه مجلسی در کتاب‌های بحار الانوار و زاد المعاد[5] این دعا را نقل کرده‌اند.

علامه مجلسی(رحمه الله علیه) در سه جای از کتاب بحار الانوار این دعا را می آورد. ایشان در یک جا با ذکر سند، دعا را از کتاب العتیق نقل می کند.[6] منظور علامه از کتاب عتیق، کتابی است که به دست یکی از محدثین قدیم نگاشته شده است و ایشان این کتاب را در نجف دیده اند.[7] مرحوم کفعمی بنا بر نقل علامه مجلسی بر این باور است که این کتاب نگاشته شیخ جلیل أبي الحسين محمّد بن هارون التلعكبريّ است.[8] مرحوم آقا بزرگ تهرانی نیز این دیدگاه را تایید می کند.[9]و  در جایی دیگر از بحار با ذکر سندی که با پدر خودشان آغاز می شود،  این دعا را ذکر می کند[10] مرحوم علامه مجلسی در نقل دیگری این دعا را با استناد به نقل مرحوم سید بن طاوس می آورد.[11] لذا می توان گفت علما به این دعا استناد کرده‌اند و آن را از امام صادق (ع) روایت کرده‌اند.

ادله اعتبار دعا عهد

• اعتبار روات: افرادی که این دعا را نقل کرده‌اند، از جمله علمای بزرگ شیعه هستند و به روایات و احادیث مسلط بوده‌اند.
• تکرار در منابع مختلف: این دعا در کتاب‌های مختلف و توسط علما و محدثین متعددی نقل شده است.
• محتوای دعا: مضمون این دعا با اعتقادات شیعه سازگاری کامل دارد و هیچ تناقضی با آموزه‌های دینی ندارد.

اگر چه در ارتباط با سند این دعا می توان اشکال نمود و بیان کرد بعضی از روات ضعیف هستند اما در پاسخ گفته می شود: با توجه به اعتماد علما( علما و محدثین بزرگی که این دعا را نقل کرده‌اند، به آن اعتماد کامل داشته‌اند) و قاعده تسامح در ادله سنن (در صورت پذیرش این قاعده همچنانکه بسیاری از علما این قاعده را پذیرفته اند)[12] می توان استحباب این دعا را اثبات نمود.

نتیجه‌گیری:

با توجه به آنچه گفته شد، می‌توانیم با اطمینان بگوییم که دعای عهد از دعاهای معتبر شیعه است و خواندن آن توصیه می‌شود. اگرچه ممکن است برخی ابهامات جزئی در مورد سند این دعا وجود داشته باشد، اما با توجه به اعتماد بزرگان دین و محتوای زیبای این دعا، می‌توان به صحت و اصالت آن اطمینان داشت.

 

 

 

---

[1]  مصباح الزائر نویسنده : السيد علي بن موسى بن طاووس    جلد : 1  صفحه : 455   https://B2n.ir/h63612

[2] المزار نویسنده : محمد بن المشهدي    جلد : 1  صفحه : 663    https://ito.lib.eshia.ir/86086/1/663

  [3] المصباح- جنة الأمان الواقية و جنة الإيمان الباقية: الكفعمي العاملي، الشيخ ابراهيم    جلد : 1  صفحه :  549               https://B2n.ir/j52237      

[4] . البلد الأمين و الدرع الحصين نویسنده : الكفعمي العاملي، الشيخ ابراهيم    جلد : 1  صفحه : 82  https://lib.eshia.ir/71752/1/82

[5] . زاد المعاد ـ مفتاح الجنان نویسنده : العلامة المجلسي    جلد : 1  صفحه : 542  https://lib.eshia.ir/86781/1/542

[6] بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء نویسنده : العلامة المجلسي    جلد : 86  صفحه : 284     https://B2n.ir/t40071

[7]  همان، جلد : 1  صفحه : 16    https://B2n.ir/p78866

[8]  همان، ص33    https://B2n.ir/r95453

[9] الذّريعة إلى تصانيف الشّيعة ط اسماعیلیان نویسنده : الطهراني، آقا بزرك    جلد : 20  صفحه : 323     https://B2n.ir/d44314

[10]بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء نویسنده : العلامة المجلسي    جلد : 94  صفحه : 41   https://B2n.ir/t20795

[11] بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء نویسنده : العلامة المجلسي    جلد : 102  صفحه : 111   https://lib.eshia.ir/11008/102/111

[12] الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة: البحراني، الشيخ يوسف، ج: 4، ص:202-203 https://B2n.ir/u18265