چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مشکلات شیعیان را حل نمی‌کند؟

[تقوی 1]

چرا امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) مشکلات شیعیان را حل نمی‌کند؟

 

پاسخ اجمالی:

امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) به عنوان حجت خدا بر زمین توجه و لطف بسیاری به شیعیان دارد و در رفع مشکلات آنها نقش ایفا می‌کند، اما این به معنای حل همه مشکلات به‌صورت معجزه‌آسا نیست. تاریخ انبیا و امامان نشان داده که پیامبران با وجود قدرت انجام معجزات، خود و پیروانشان با مشکلات و سختی‌ها مواجه بوده‌اند و خداوند افراد را به تلاش و کوشش در راه حق سفارش کرده است. زندگی دنیوی بر محور آزمون، آزادی اراده و تربیت جامعه است و سختی‌ها بخشی از این مسیر رشد و تکامل انسان‌هاست. بنابراین نباید انتظار داشت که امام زمان بدون کوشش و تحمل مشکلات، به‌طور معجزه‌آسا همه امور را به سرعت اصلاح کند.

پاسخ تفصیلی:

شیعیان بر این باورند که امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) حجت خداوند بر روی زمین است و خداوند تمامی امور را از طریق ایشان جاری می‌سازد. زمین به برکت وجود ایشان پایدار مانده است. از سوی دیگر، گزارش‌های متعددی از ملاقات با ایشان و اعجازهایی که برای رفع حوائج و برطرف کردن مشکلات شیعیان انجام داده‌اند، وجود دارد. که نشان‌دهنده لطف و توجه ایشان به برطرف کردن مشکلات و سختی های جامعه شیعه است.[1]

با این حال، انجام این امور بدین معنی نیست که پیامبران و امامان (علیهم السلام) باید تمام مشکلات جامعه را حل کنند و اثبات حقانیت آنان متوقف بر این امر باشد، چرا که در طول تاریخ بشریت، انبیاء الهی علی رغم توانی بر انجام امور خارق‌العاده [2]و قدرت بر برطرف کردن مشکلات و سختی ها، خود و پیروان آنان در راستای حفظ دین خدا با چالش‌ها و مشکلات متعددی مواجه شده‌اند و خداوند آنان را به تلاش و کوشش در راه حق امر کرده است، حتی در شرایطی که ممکن بود جان خود را از دست بدهند.[3]

با وجود اینکه از پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) معجزات متعددی صادر شده است،[4] پیروان دین اسلام نیز در زمان حضور در مکه، سختی‌های متعددی را متحمل شده و حتی تعدادی تحت شکنجه‌های مشرکان جان خود را از دست داده‌اند.[5] لذا باید گفت که طبیعت این عالم بر این اساس است که امور بر اساس تلاش و کوشش بشری انجام می شود. [6]

در خصوص حرکت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نیز باید گفت که انتظار نمی‌رود که اداره امور شیعیان به‌طور کامل به صورت اعجاز انجام شود و هیچ‌کس در جامعه شیعه با مشکلی مواجه نشود. این امر بخشی از زندگی انسانها در دنیای مادی است. همان‌طور که امام خمینی (ره) در مورد وقایع پس از ظهور می‌فرماید: «برخی گمان می‌کنند در یک شب همه امور معجزه‌آسا اصلاح می‌شود؛ در حالی که پس از ظهور حضرت، کوشش‌ها و فداکاری‌ها برای سرکوب ستمکاران صورت خواهد گرفت. اگر توقع دارید که در یک شب همه امور بر طبق اسلام و احکام خداوند متعال متحول شود، این یک اشتباه است و در تمام طول تاریخ بشر چنین معجزه‌ای روی نداده و نخواهد داد. روزی که ان‌شاءالله تعالی مصلح کل ظهور نماید، گمان نکنید که یک معجزه خواهد شد و یک روزه عالم اصلاح خواهد شد، بلکه با کوشش‌ها و فداکاری‌ها، ستمکاران سرکوب و منزوی خواهند شد.» [7]

در نتیجه می توان گفت که خداوند زندگی انسان‌ها در دنیای مادی را بر پایه آزمون و امتحان،[8] آزادی اراده [9]و تعلیم و تربیت جامعه قرار داده است. آزادی اراده انسانها در بسیاری از زمانها سبب ایجاد سختی ها و مشکلات می شود[10] و از طرفی امتحان های الهی با ایجاد مشکلات و سختی ها همراه است که سبب رشد و تعالی انسانها و تربیت جامعه خواهد بود.

بنابراین، نمی توان بیان داشت که اگر امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) وجود دارد و زنده هستند، باید تمامی مشکلات شیعیان حل شود و حضرت با انجام امور خارق‌العاده تمام مشکلات را از سر راه جامعه شیعه بردارند. همچنانکه در زمان جد بزرگوارشان، رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و سایر پیامبران الهی (علیهم السلام) نیز به این صورت نبوده است.

 

---

[1] السلطان المفرج عن أهل الإيمان فيمن رأى صاحب الزمان، علي بن عبد الكريم النيلي، جلد: 1، صفحه: 37.

[2]  به عنوان مثال، حضرت عیسی (ع) که در قرآن اشاره شده است: آل عمران / 49 «أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْرًا بِإِذْنِ اللَّهِ ۖ وَأُبْرِئُ الْأَكْمَهَ وَالْأَبْرَصَ وَأُحْيِي الْمَوْتَىٰ بِإِذْنِ اللَّهِ ۖ وَأُنَبِّئُكُمْ بِمَا تَأْكُلُونَ وَمَا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ» و یا ماجرای حضرت موسی (ع): بقره / 50 «وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنْجَيْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنْتُمْ تَنْظُرُونَ».

[3] مائده / 21 تا 26.

[4] مانند معجزه رد شمس: من لا يحضره الفقيه، الشيخ الصدوق، جلد: 1، صفحه: 203.

[5] الصحيح من سيرة النبي الأعظم (ص)، العاملي، السيد جعفر مرتضى، ج: 3، ص: 221.

[6]  نجم / 39 «وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ»

[7] صحیفه امام، الخميني، السيد روح الله، ج21، ص447.

[8] . بقره / 155  «وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمَوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ»

[9] . كهف / ٢٩ «وَقُلِ الحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ شاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شاءَ فَلْيَكْفُرْ»

[10] . شورى / ٣٠ «وَما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ»