اتفاقات و علایمی که هنگام ظهور منجی رخ خواهد داد در ادیان مختلف چیست؟

[تقوی 1]

اتفاقات و علایمی که هنگام ظهور منجی رخ خواهد داد در ادیان مختلف چیست؟

 

پاسخ اجمالی:

در باورهای مختلف جهانی، مسئله ظهور منجی همواره همراه با نشانه‌هایی از دگرگونی‌های عظیم و تحولات اجتماعی بوده است؛ ادیان گوناگون از دوره‌ای سخن می‌گویند که در آن زمین از ظلم و فساد پر شده، حقیقت و عدالت به فراموشی سپرده شده است؛ اما امید به ظهور منجی، نویدی برای بشریت است، وعده‌ای از سوی خداوند که جهان را از تاریکی به نور عدالت و صلح سوق می‌دهد؛ این اتفاقات، فارغ از تفاوت‌های اعتقادی، بیانگر اشتیاق مشترک انسان‌ها به حقیقت، عدالت و نجات نهایی هستند، که در قلب ادیان مختلف جای گرفته‌اند.

پاسخ تفصیلی:

ادیان مختلف دیدگاه‌های متفاوتی درباره اتفاقاتی که قبل از آمدن منجی رخ خواهد داد، دارند؛ در اینجا به برخی از این دیدگاه‌ها اشاره می‌شود:

آیین هندو:

اندیشه موعود در آئین هندو با شخصیت کالکی شکل می‌گیرد که در آخرالزمان ظهور می‌کند، در زمانی که سراسر جهان را ظلم و تاریکی فرا می‌گیرد، ناشایستگان بر جان و مال مردم مسلط می‌شوند.

ويشنو بصورت كالكى درزمان آينده ظاهر خواهد گرديد ومانند مسيح براى نجات عالم ميايد وشمشيرى از شعله آتش دردست دارد وبرپشت اسبی سفید سوار است ومیاید تا حق را برقرار و باطل را محوسازد وآن وقت مرحله چهارم دورزمان است و از آن پس دنيا به آخر خواهد رسید.[1]

  قبل از ظهورویشنو زندگانی اجتماعی و معنوی به نازل ترین حد نزول می‌کند و موجبات زوال نهایی را فراهم می‌سازد؛ فروامانروایان رعایای خود را می‌کشند و مردمان همسایگان خود را آزار می‌دهند و هیچ چیز معنوی را ارزشی نیست؛ حتی برهمنان را یاری خاموش کردن مردمان نیست و آنان نیز به راه خود می‌روند؛ مردمان جویای زر و زورند و حقیقت و عشق از زمین ناپدید و دروغ معیار همه چیز خواهد بود؛ شعائر مقدس آئینی ناپدید می‌شود، شست وشو تنها بخاطر پاکیزگی انجام می‌گیرد، رضایت متقابل جای مراسم ازدواج را می‌گیرد، گزافه گویی و لاف زدن جای آموختن را فرا می‌گیرد، دزدان و غارت گران قوانین فرمانروایی را وضع می‌کنند و خود فروانروا می‌شوند در این موقع است که او خواهد آمد.[2]

و یا در کتاب‌ «بهگود گیتا» از کتب‌ مقدسه‌ هندو‌ آمده ‌است : "آنجا که نیکو کاری از رونق برافتد و تبه کاری بالا گیرد من در قالب تن مجسم شوم و در میان مردم آیم تا اساس خیر نگهبانی کنم و شر براندازم من در هر دور پیدا آیم تا آیین راستی برقرار سازم".[3]

آیین زرتشتی:

در آئین زرتشت به ظهور مصلح و منجی آخر الزمان تأکید شده است؛ در کیش زرتشتی یک قدرت کیهانی یا روح خیر به نام اهورا مزدا و یک قدرت کیهانی متضاد یا روح بزرگ شر به نام اهریمن خود نمایی می کند؛ در طول تاریخ، این دو نیرو با هم تا آخر الزمان در ستیز هستند و در آن زمان خوبی بر شر غلبه می کند و حوزه صلح و پاکی و اعتلای اهورا مزدا فرا می رسد و با ظهور سوشیانس، آخر الزمان آغاز می شود.[4]

سه منجی از باکره هایی که به طور معجزه آسایی به نطفه زرتشت آغشته شده اند در دریاچه کانسائویا متولد خواهند شد: اوشهدار، اوشهدارماه و سوشیانت.[5]

زمان ظهور سوشیانت؛ از متون مقدّس آیین زرتشتی چنین بر می‌آید که موعودها آن‌گاه ظهور خواهند کرد و به داد مردم و یاری آن‌ها خواهند شتافت که جهان گرفتار ستم و کین اهریمن شود و بدان بر نیکان چیره شوند؛ دین و دادگستری دستخوش ناپاکان شود؛ دین سستی پذیرد و از آن، جز نامی و پیکری بی‌جان باقی نمانده باشد؛ چنان که جوانمردی و منش‌نیک هم از جهان روی برتافته باشد.

در این آیین، روز و ماه ظهور موعودها نیز معیّن شده است؛ در یک رساله پهلوی به نام ماه فروردین روز خرداد یا ماتیکان فرورتین روچ خوردات، بیست و پنج واقعه شمارش شده که روز ششم این ماه روی داده یا در آینده روی خواهد داد؛ یکی از این وقایع، ظهور موعودها و یاوران آن‌ها است؛ با این حال، در اوستا هیچ زمان دقیقی برای ظهور آنان مشخّص نشده است.[6]

آیین یهودیت:

زمان ظهور ماشيح كه توسط خداوند تعيين شده است، رازي بسيار پوشيده و پنهان مي‌‌باشد؛ با اين وجود، نشانه‌‌هاي بسياري در مورد شرايط آمدن او بيان شده‌‌ است، بخشي از اين شرايط اضطراب‌‌آميز و نگران كننده هستند.[7]

در هر صورت به بعضی از این نشانه ها اشاره شده و اینکه تلمود ویژگیهای دوره عیقووت ماشیح (دوره غیبت ماشیح) را این چنین پیشگویی میکند: کـاهش در جمعیـت عالمان دینی، ازدیاد مصائب و احکام سخت، قحطیها و جنگهـای شـدید، منفـور شـدن افـراد خـداترس، تبــدیل شــدن مرا کــز علمـی بــه مکــانهــای عـیش و نــوش، از دســت رفــتن حقیقــت، بی احترامـی جوانـان بـه پیـران، رودروریـی دختـر بـا مـادر و عـروس بـا مـادر شـوهر و پـررو و گسـتاخ شدن شدید مردم دوره.[8]

آیین مسیحیت:

در کتاب مقدس برای ظهور منجی که همان آمدن مسیح است نشانه‌هایی ذکر شده است که عبارتند از:

«قوم‌ها و ممالک جهان با یکدیگر به ستیز برخواهند خاست و در جاهای مختلف، قحطی و زمین لرزه روی خواهد داد.»[9]

«بعد از آن مصیبت‌ها، خورشید تیره و تار شده و ماه دیگر نور نخواهد داشت؛ ستارگان فرو خواهند ریخت ونیروهایی که زمین را نگهداشته اند، به لرزه درخواهند آمد.»[10]

 «آنگاه در آسمان اتفاقات عجیبی خواهد افتاد و در خورشید و ماه و ستارگان، علائم هولناکی دیده خواهد شد؛ بر روی زمین، قومها از غرش دریاها و خروش امواج آن، آشفته و پریشان خواهند شد. بسیاری از تصور سرنوشت هولناکی که در انتظار دنیاست، ضعف خواهند کرد؛ زیرا نیروهایی که زمین را نگاه داشته‌اند، به لرزه در خواهند آمد؛ آنگاه تمام مردم روی زمین پسر انسان را خواهند دید که در ابری، با قدرت و شکوه عظیم می‌آید؛ پس وقتی این رویدادها آغاز می‌شوند، بایستید و به بالا نگاه کنید، زیرا نجات شما نزدیک است!»[11]

بر اساس کتاب مقدس، ظهور دجال (ضد مسیح) نیز از وقایعی است که قبل از ظهور عیسی به وقوع می‌انجامد.[12]

آیین اسلام:

از مجموع روایاتی كه در كتابهای حدیث، تفسیر و تاریخ دربارۀ عصر ظهور مهدی موعود نقل شده، دو مطلب به دست می‌آید:

نخست اینكه در این عصر، پیش از ظهور مهدی موعود، فساد اخلاقی و بیداد و ستم همۀ جوامع بشری را فرا می‌گیرد و به صورت عام‌ترین پدیده در روابط انسانها درمی‌آید؛  دیگر اینكه پس از ظهور مهدی، تحول عظیمی در جوامع واقع می‌شود، فساد و ستم از میان می‌رود و توحید و عدل و رشد كامل عقلی و عملی در سراسر زندگی انسانها گسترش می‌یابد؛ معروف‌ترین حدیث كه با عبارات گوناگون نقل شده، علامت اصلی دوران حكومت مهدی در آخرالزمان را ایجاد عدالت در سراسر جهان می داند.

شما را به ظهور مهدی (عج) بشارت می دهم؛ زمانی ظهور خواهد کرد که مردم دچار اختلاف می باشند و زمین را پر از عدل می کند؛ همان گونه که از جور و ستم پر شده است، ساکنان آسمان ها و زمین از او راضی می شوند.[13]

 در پاره‌ای از روایات اسلامی برای آخرالزمان علائم دیگری نیز یاد شده است، مانند ظهور دجال، ظهور دابَّةُ الاَرض و نزول عیسى در میان مردم و....[14]

در نتیجه می‌توان بیان نمود که در آیین‌های جهان، اتفاقات مشابهی برای آخر الزمان و زمان ظهور منجی بیان گردیده است.[15]

 

---

[1] تاریخ جامع ادیان ؛  جان بی ناس، مترجم: علی اصغر حکمت، چاپ سوم، ص194

[2] " مجله علمی پژوهشی الهیات تطبیقی، ص162، (منجی موعود در ادیان بزرگ قبل از اسلام ، مهین عرب)

[3] گیتا. (بهگود گیتا) یا سرود خدایان، ترجمه محمد علی موحد، گفتار چهارم، ص93

[4] تاریخ جامع ادیان، جان بی ناس، مترجم علی اصغر حکمت، ص319

[5] کتاب اوستا، ج3، ص359

[6]  قبسات پاييز 1383 - شماره 33،  ص151 (نجات بخشی در آیین زرتشت ، نویسنده :محمد سپهری)

[7] تلمودگماراي سوطا 49 ب ، (به نقل از سایت رسمی انجمن کلیمیان تهران )

[8] فصلنامه علمی _ ترویجی پژوهشهای مهدوی، سال پنجم، شمــــــاره،20 بهـــــــار 1396، ص101 ، (منجی جهان و عصر ظهور از دیدگاه آیین یهود": امید محبتی مقدم)

[9] انجیل متّی، ۲۴: ۷.

[10] انجیل متی،۲۴ :۲۹

[11] انجیل لوقا، 21: 25-28

[12] کتاب مقدس رساله اول یوحنا، ۲: ۱۸

[13] «عَنْ أَبِي سَعِيدٍ اَلْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ (ص) : أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ يُبْعَثُ فِي أُمَّتِي عَلَى اِخْتِلاَفٍ مِنَ اَلنَّاسِ وَ زِلْزَالٍ يَمْلَأُ اَلْأَرْضَ عَدْلاً وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً يَرْضَى عَنْهُ سَاكِنُ اَلسَّمَاءِ وَ سَاكِنُ اَلْأَرْضِ» الغیبة، الشيخ الطوسي  ،  ج1 ، ص178

[14] همان، ص 436

[15] دانشنامه بزرگ اسلامی (آخرالزمان) ، محمد مجتهد شبستری  ( برای مطالعه بیشتر رجوع شود) - دانشنامه کلام اسلامی (آخرالزمان)، جمعی از محققین، ج 1،  ص2