چگونه می توان وجود امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) را از روایات شیعه اثبات کرد؟

[تقوی 1]

چگونه می توان وجود امام زمان (عج) را از روایات شیعه اثبات کرد؟

 

پاسخ اجمالی:

وجود امام زمان (عج) از طریق روایات شیعه به روشنی قابل اثبات است، زیرا این روایات به حد تواتر رسیده‌اند. برخی از این روایات شامل موارد زیر هستند:

روایات مربوط به ولادت امام زمان (عج): امام حسن عسکری (ع) در پاسخ به مخالفان، به ولادت فرزندش در سال ۲۵۶ هجری اشاره کرده است.

شهادت شاهدان بر مشاهده امام (عج): برخی از خدمتگزاران امام حسن عسکری (ع) او را دیده‌اند و به دیگران معرفی کرده‌اند.

روایاتی درباره نصب امام زمان (عج) توسط امام حسن عسکری (ع): امام حسن عسکری (ع) جانشین خود را قبل از وفات به یاران خاص خود معرفی کرد.

گزارش‌های سایر ائمه (ع) در مورد امام زمان (عج): امام جواد (ع)، امام صادق (ع) و امام رضا (ع) به امامت حضرت حجت (عج) اشاره کرده‌اند.

مجموعه این روایات نشان می‌دهند که مسئله وجود امام زمان (عج) در منابع شیعی، قطعی و غیرقابل انکار است.

پاسخ تفصیلی:

روایات شیعه در وجود امام زمان(عج) بیش از حد تواتر است و کسی که کمترین مطالعه را در منابع شیعه داشته باشد به این مطلب اذعان می کند، که به برخی از آنها پرداخته می شود:

1.    روایاتی که اشاره به ولادت امام زمان(عج) دارد، که از باب نمونه به یک مورد اشاره می شود:[1]

در روایتی احمد بن محمد بیان می کند: “وقتی زبیری  (یکی از مخالفین امام حسن عسکری (ع)) کشته شد، امام حسن عسکری (ع ) فرمود: این جزای کسی است که به خدا و اولیای او افترا می‌بندد؛ او ادعا کرده بود که مرا خواهد کشت و من فرزندی نخواهم داشت؛ پس چگونه قدرت خدا را دید!؟ (راوی می گوید:) در حالی که برای او (امام حسن عسکری (ع)) فرزندی به نام م ح م د در سال 256 هجری قمری به دنیا آمد.”[2]

2.    روایاتی که اشاره به این دارد که عده ای شهادت داده اند امام را دیده اند، که از باب نمونه به یک مورد اشاره می شود:[3]

"ضوء بن على عجلى" از قول یکی از خدمتگزاران امام حسن عسکری (ع) می گوید: روزى به آن حضرت داخل شدم، و آن حضرت در ديوان خانه (بیرونی خانه) تشريف داشت که صدای حركتى را در یکی از اتاق ها شنيدم؛ حضرت به من فرمودند از سر جای خود تکان نخور؛ پس من جرأت نكردم كه داخل شوم يا بيرون روم و در همان جا ايستاده بودم كه كنيزى بيرون آمد، و با آن كنيز چيزى بود كه آن را پوشانيده بودند؛ پس حضرت به من فرمودند كه داخل شو، چون داخل شدم به كنيز فرمودند كه برگرد و آن كنيز برگشت و به خدمت آن حضرت آمد؛ حضرت فرمود كه: «آنچه با تو است، ظاهر كن و پرده را از روى آن بردار». آن كنيز، پسرى را ظاهر ساخت سفيد و خوش‌رو .... حضرت به من فرموند: اين صاحب الامر شما است.[4]

3.    روایاتی که در آن امام حسن عسکری(ع) اشاره به نصب امام زمان(عج) بعنوان امام بعد از خود دارند:[5]

در روایتی محمد بن على بن بلال گويد: فرمانى از طرف امام حسن عسكرى (ع) دو سال پيش از وفاتش براى من صادر شد و در آن به من از جانشين خود خبر داده بود و باز هم سه روز پيش از وفاتش نامه‌اى به من رسيد و به من از جانشين بعد از خودش خبر داده بود.[6]

4.    روایاتی که از ائمه(ع) در مورد وجود امام زمان(عج) صادر شده است:[7]

از امام جواد(ع) نقل شده است که امیر المومنین(ع) همراه با امام حسن(ع) نشسته بودند که حضرت خضر به صورت ناشناس داخل می شود و از حضرت امیر المومنین(ع) سوالاتی می پرسد بعد از پاسخ امیرالمومنین (ع) حضرت خضر شهادت به امامت تک تک ائمه می دهد و از حضرت صاحب الزمان(عج) هم نام می برد به این صورت که در معرفی آخرین حجت خدا می فرماید: و گواهی می دهم به امامت مردى كه فرزند حسن است و به كنيه و نام تعبير نشود تا امر امامت او آشکار گردد و پر كند زمین را از عدالت چنانچه پر شده است از ستم و خلاف.[8]

امام صادق(ع) در بحث معرفت خداوند، پیامبر و امام بیان می کنند: حداقل شناخت امام این است که او هم‌تراز پیامبر و وارث اوست به جز در مقام نبوت؛ اطاعت از امام، اطاعت از خدا و پیامبر است و باید در هر امری تسلیم او شد و به او رجوع کرد و سخن او را پذیرفت؛ و بداند که پس از رسول خدا(ص)، علی بن ابی‌طالب (ع) امام است و پس از او حسن سپس حسین سپس علی بن الحسین سپس محمد بن علی پس از او منم، پس از من موسی فرزندم پس از او فرزندش علی و بعد از او محمد فرزندش پس از او نیز علی فرزندش سپس فرزندش حسن سپس حضرت حجت(عج) از فرزندان حسن(ع) است.[9]

 در روایتی از دعبل خزاعی نقل شده است که حضرت رضا (ع) به ایشان می گویند آیا می دانی امام  (قائم) کیست و چه زمانی قیام می کند؟ او می گوید به امام گفتم خیر؛ حضرت در ادامه فرمودند پسرم محمد امام بعد از من است و بعد از او پسرش علی؛ بعد از او نیز پسرش حسن و بعد از حسن پسرش حجت قائم، امام امت است که (اهل ایمان) در زمان غیبتش انتظار او را می‌کشند و بعد از ظهورش از وی فرمان‌برداری می‌کنند؛ اگر تنها یک روز از عمر دنیا باقی مانده باشد خداوند آن روز را به‌اندازه‌ای طولانی می‌کند تا او بیاید و جهان را پر از عدل کند چنان که پر از ظلم شده است؛[10] و به این صورت امام رضا (ع) بر وجود و ظهور امام زمان(عج) مهر تایید می نهند.

در نتیجه بحث از وجود امام زمان، غیبت حضرت، ظهور حضرت و .... در روایات شیعه متواتر و غیر قابل انکار است.

 

---

[1] برای مطالعه بیشتر می توانید به این منابع رجوع کنید:  كمال الدين و تمام النعمة، الشیخ الصدوق، ج2، ص 424   - الغيبة، الشيخ الطوسي، ج ،1 ص 229  - الغيبة للنعماني، النعماني، محمد بن ابراهيم، ج 1، ص 12 

[2] الكافي، الشيخ الكليني، ج1، ص 514   

[3] برای مطالعه بیشتر می توانید به این منابع رجوع کنید:  كمال الدين و تمام النعمة، الشیخ الصدوق، ج2، ص 434    - الغیبة، الشیخ الطوسی، ج1، ص 253

[4] الكافي، الشيخ الكليني، ج1،  ص 514   

[5] برای مطالعه بیشتر می توانید به این منابع رجوع کنید:  الغیبة، الشیخ الطوسی، ج1، ص 33   -  كمال الدين و تمام النعمة، الشيخ الصدوق، ج2، ص 378  - الغيبة للنعماني، النعماني، محمد بن ابراهيم، ج1، ص 90  

[6] الكافي، الشيخ الكليني، ج1،  ص 328   

[7] الغیبة، الشیخ الطوسی، ج1، ص 232  

[8] الكافي، الشيخ الكليني، ج1،  ص 525    

[9] كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر، علي بن محمد الخزاز، ج1،  ص 260  

[10] عيون أخبار الرضا(ع)، الشيخ الصدوق، ج1،  ص 297