دلیل برتری امامان بر انبیاء پیشین چیست؟

[تقوی 1]

دلیل برتری امامان بر انبیاء پیشین چیست؟

 

در ابتدا بیان می شود که پیامبر (ص) از تمام انسانها و حتی پیامبران الهی گذشته برتر می باشد و خود حضرت فرمود: خداوند من را بر جمیع انبیاء و رسولان خود برتری داد.[1] از امام صادق (ع) نیز روایت شده که فرمود: "خداى عز و جل اسم اعظم خود را مرکب از هفتاد و سه حرف کرده و از آن حروف دو حرف را به عیسى داد، با همان دو حرف بود که عیسى مرده‏ها را زنده مى‏کرد و کور مادر زاد و پیسى را شفا مى‏داد و چهار حرف را به موسی و هشت حرف را به ابراهیم و پانزده حرف را به نوح و بیست و پنج حرف را به آدم، ولى به رسول خدا محمد (ص) از آن حروف، هفتاد و دو حرف را آموخت و یک حرف را بر کسی نیاموخت." [2] لذا جایگاه رفیع پیامبر بر هیچ مسلمانی مخفی نمی باشد.

با توجه به این مقدمه بیان می شود که در روایات متعدد بیان شده که هر آنچه که خداوند به پیامبر (ص) خود عطا کرد بعد از او به جانشینان او داده شد غیر از نبوت. امامان معصوم (ع) از جمیع فضائل پیامبر بهره‌مند هستند مگر این که آنها نبی نیستند. خود پیامبر اکرم (ص) خطاب به حضرت علی (ع) می فرماید: "آنچه را که من می بینم تو هم می بینی و آنچه را که من می شنوم تو هم می شنوی، مگر این که تو نبی نیستی" [3].امام حسن (ع) می فرماید: "احدی از پیشینیان یعنی انبیا و اوصیا و اولیا بر امام علی(ع) در هیچ فضیلتی سبقت نگرفته اند".[4] لازم به ذکر است که مقام امامت از مقام نبوت برتر است[5] و امامان اگر چه نبی نبودند اما مقام امامت را دارا بودند. امام صادق (ع) می فرماید:

" فَالنَّبِيُّ ص إِمَامٌ وَ نَبِيٌّ وَ عَلِيٌّ (ع) إِمَامٌ لَيْسَ بِنَبِيٍّ وَ لَا رَسُول‏" ؛[6] پيامبر اكرم (ص) هم امام بود و هم نبىّ ،ولى على (ع) امام بود ولی نبی نبود.

بنابراین، همان گونه که رسول اکرم (ص) از تمام پیامبران برتر است، امامان معصوم (ع) نیز از تمام پیامبران جز پیامبر خاتم (ص) برترند و هر آنچه که خداوند به پیامبران پیشین خود عطا کرده به امامان معصوم به ارث رسیده است. امام صادق (ع) می فرماید:  " كُلُّ نَبِيٍّ وَرِثَ عِلْماً أَوْ غَيْرَهُ فَقَدِ انْتَهَى إِلَى آلِ مُحَمَّدٍ ص" [7]

در پایان ذکر این روایت بسیار مناسب است؛

صعصعة بن صوحان وارد محضر امیرالمؤمنین شد زمانی که به او ضربه زده بودند و گفت: ای امیرالمؤمنین، آیا تو برتری یا آدم پدر همه انسانها؟ امام علی (علیه السلام) فرمود: خوب نیست انسان از خود تعریف کند، خداوند به آدم گفت: "ای آدم، تو با همسرت در بهشت ساکن شو..."[8] (ولی او با ترک اولی سبب رانده شدن از بهشت گردید) و چیزهای بسیاری را خداوند برای من حلال کرد و من به سوی آن‌ها نرفتم و از آن‌ها اجتناب کردم. سپس پرسید: تو برتری یا نوح؟ امام علی (علیه السلام) فرمود: نوح بر قوم خود لعنت فرستاد و من به ستمگران حقم لعنت نفرستادم، فرزند نوح کافر بود ولی دو پسر من سروران جوانان بهشت هستند. پرسید: تو برتری یا موسی؟ فرمود: خداوند موسی را به سوی فرعون فرستاد و او گفت: "من می‌ترسم که آن‌ها مرا تکذیب کنند"[9] تا اینکه خداوند فرمود: "نترس، هیچ پیامبری در پیش من نمی‌ترسد"[10] و موسی گفت: "پروردگارا، من کسی را کشته‌ام پس می‌ترسم آن‌ها مرا بکشند"[11] و من هراسی نداشتم وقتی که پیامبر خدا (ص) مرا فرستاد تا سوره براءت را در موسم حج برای قریش بخوانم، با وجود اینکه بسیاری از بزرگان آن‌ها را کشته بودم، با این حال به نزد آن‌ها رفتم و سوره را خواندم و از آن‌ها نترسیدم. پرسید: تو برتری یا عیسی بن مریم؟ فرمود: عیسی مادرش در بیت‌المقدس بود، وقتی که وقت زایمانش رسید، صدایی شنید که می‌گفت: بیرون برو، این خانه محل عبادت است نه محل زایمان. ولی مادر من فاطمه بنت اسد وقتی زمان وضع حمل او نزدیک شد، در حرم بود، دیوار کعبه شکافته شد و صدایی شنید که به او می‌گفت: وارد شو. پس او وارد کعبه شد و من در آنجا متولد شدم و این فضیلت برای هیچ کس، نه قبل از من و نه بعد از من، نبوده است.[12]

از مطالب بیان شده به وضوح آشکار می شود که امامان معصوم(ع) از جمیع انبیاء گذشته مقامی بالاتر داشته اند.

 

---

[1] . البرهان في تفسير القرآن؛ البحراني، السيد هاشم    ج : 1  ص : 205

[2] . الکافی ج : 1 ص : 230 حدیث2.

[3] . سید رضی، نهج البلاغه، خطبه 192 قاصعه  .

[4] . الکافی، ج 1، ص 457.      

[5] . برای توضیح بیشتر به سوال " آیا مقام امامت از مقام نبوت و رسالت بالاتر است؟" مراجعه شود.

[6] . شيخ صدوق‏، علل الشرائع، ج 1، ص 175 .    

[7] کافی ج2 ص 232

[8] . بقره: 35  " يا آدم اسكن أنت وزوجك الجنة..."

[9] . شعراء: 12 " إني أخاف أن يكذبون"

[10] . نمل: 10 " لا تخف إني لا يخاف لدي المرسلون"

[11] . قصص: 33 " رب إني قتلت منهم نفسا فأخاف أن يقتلون"

[12] . نام کتاب : اللمعة البيضاء؛ التبريزي الأنصاري    ج: 1  ص: 220