مراد از اهل بیت در ایه إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً چه کسانی هستند؟

[تقوی 1]

مراد از اهل بیت  در ایه إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً چه کسانی هستند؟

 

برای مشخص شدن پاسخ سوال ابتدا باید دانست که اهل بیت در لغت به چه معنا است، اهل بیت مرکب از دو کلمه؛

اهل به معنای جمع شدن و متحد شدن است این متحد بودن ممکن است در نسب، دین یا شغل باشد.[1] و بیت به معنای خانه است لذا اگر مردی با افرادی در یک خانه باشند آن افراد اهل بیت او دانسته می شوند.[2]

با توجه به شواهدی که بیان خواهد شد باید گفت که منظور از اهل بیت در این آیه نمی تواند معنای لغوی آن باشد. بلکه اصطلاحی است که خداوند برای افراد خاصی از خاندان پیامبر به کار برده است.

در روایتی از ام سلمه آمده است که رسول خدا حضرت زهرا، حسن و حسین، امیر المومنین را در زیر کساء خود جمع کردند و فرمودند اینها اهل بیت من هستند ام سلمه می گوید من نیز خواستم داخل شوم رسول خدا مانع شد و فرمود تو نیز زن نیکوکاری هستی اما این آیه در حق من و برادرم علی و دو فرزندش و نه نفر از فرزندان حسین است و شامل شخص دیگری نمی شود[3] در این روایت تصریح شده که تنها این افراد اهل بیت پیامبر در این آیه هستند. در روایت دیگر همان جواب به ام سلمه داده شد.[4]

ابی سعید خدری می‌گوید که رسول خدا فرمود: این آیه برای پنج نفر نازل شده است.[5] در روایت دیگری از انس آمده است که رسول خدا به مدت شش ماه در وقت نماز به خانه فاطمه می رفت و این آیه را تلاوت می کرد و به آنها یادآوری می کرد که وقت نماز است.[6]

ابوالحمراء نیز به عنوان خادم رسول خدا به این امر شهادت داده است[7] در نقلی آمده است که امام علی خود به آیه تطهیر در مقابل ابوبکر در ماجرای فدک استناد کردند و فرمودند از کسی شاهد می خواهی که خداوند به پاکی او شهادت داده است و تو قبول داری که این آیه در شأن  ما هست.[8]

بر اساس انچه بیان شد ثابت می شود مراد از اهل بیت در این ایه پنچ تن هستند: رسول خدا، امیر المومنین، حضرت فاطمه، امام حسن و امام حسین(علیهم السلام)، و بر اساس روایات دیگر امامان بعد از امام حسین(علیه السلام) نیز جزء اهل بیت دانسته شده اند. در روایتی آمده است امام صادق‏(علیه السلام) ابتدا مراد از اهل بیت در آیه تطهیر را پنج تن معرفی می‌کنند، ولی در ادامه، در تأویل این آیه، با استمداد از آیه اولو الارحام، آیه تطهیر را شامل همه امامان شیعه دانسته و اطاعت از آنان را اطاعت از خدا و نافرمانی از آنان را معصیت خدا دانسته است.[9]

با توجه به آنچه گفته شد، آیه تطهیر منحصراً به پنج نفر از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اشاره دارد و سپس شامل دوازده امام اطهار می شود و بقیه بستگان و خویشاوندان رسول خدا (ص) را در بر نمی گیرد.

در روایتی دیگر حضرت سجاد علیه السلام نیز خود را جزء اهل بیت دانسته و همین آیه را دلیل قرار داده است.[10] پس هر دوازده امام شامل این آیه می شود. با توجه به آنچه گفته شد، آیه تطهیر به طور خاص به پنج نفر از اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله اشاره می کند و سپس دوازده امام معصوم را شامل می شود، اما بقیه بستگان و بستگان رسول خدا (ص) را شامل نمی شود.

 

[1] المفردات في غريب القرآن؛ الراغب الأصفهاني، ج: 1، ص: 29.   

[2] المصباح المنير؛ القيومي المقرى، أحمد بن محمد بن علي، ج: 1، ص: 20.    

[3] كمال الدين و تمام النعمة؛ الشيخ الصدوق، ج: 1، ص: 278 ؛ الأمالي - ط دار الثقافة؛ الشيخ الطوسي، ج: 1، ص: 565.

[4] تفسير نور الثقلين؛ العروسي الحويزي، الشيخ عبد علي، ج: 4، ص: 274.  

[5] تفسير الطبري جامع البيان ت شاكر ؛ الطبري، ابن جرير، ج: 20، ص: 263.   

[6]  همان.

[7] تفسير القمي؛ القمي، علي بن ابراهيم، ج: 2، ص: 67.   

[8] تفسير نور الثقلين؛ العروسي الحويزي، الشيخ عبد علي، ج: 4، ص: 274،275.

[9] الكافي؛ الشيخ الكليني، ج: 1، ص: 287.     

[10] الإحتجاج؛ الطبرسي، أبو منصور، ج: 2، ص:33،34.   

[تقوی 1]

Who are the “Ahlulbayt” in the verse " إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً"?

 

In order to understand the answer to the question, one must first comprehend the meaning of Ahlulbayt in the word. Ahlulbayt is composed of two words. The first word "Ahl" means gathering and uniting. This uniting can be linked to lineage, religion, or occupation. The second word "Bayt" means home. Therefore, if a man lives in the same home with other people, those people are considered his family.[1] Some have taken Ahlulbayt to mean kinship.[2]

Based on the evidence that will be presented, it can be concluded that the term "Ahlulbayt" used in this verse does not have a literal meaning. Instead, it refers to certain individuals from the Prophet's family as designated by God.

According to Umm Salama's narration, the Messenger of God once gathered Fatimah, Hasan, Hussain, and Ali under his cloak and declared, "These are my Ahlulbayt." Umm Salama says, "I also wanted to join them, but the Messenger of God stopped me and said, 'You are a virtuous woman, but this verse is about me, my brother, Ali, his two sons and nine descendants of Hussain, not including anyone else".[3] This narration clearly specifies that only these individuals are the Ahlulbayt of the Prophet mentioned in the verse. In another narration, the same answer was given to Umm Salma.[4]

Abi Saeed Khodri says the Messenger of God stated, that this verse was revealed to five individuals.[5] Another account from Anas states that for six months, during prayer time, the Messenger of God would visit Fatimah's house and recite this verse while reminding them that it was time for prayer.[6]

Abu al-Hamra also testified as a servant of the Messenger of God in this matter.[7] It has been narrated that Imam Ali himself referred to the verse of purification (Ayah Tathir) in the event of “Fadak” in opposition to Abu Bakr, and said, “Do you seek a witness who God has testified to her purity, and yet you accept that this verse pertains to us.”[8]

Based on what has been said, it is proved that the Ahlulbayt in this verse means five people: the Messenger of God, Commander of the Faithful, Lady Fatimah, Imam Hasan, and Imam Hussain (a.s.), Other traditions also suggest that the Imams who came after Imam Hussain (a.s.) should also be considered as part of the Ahlulbayt.

In a narration, Imam Sadiq (a.s.) first identifies the Ahlulbayt in the verse of purification as five individuals, but then in the interpretation of this verse, with reference to the verse of Ulu al-Arham ‘kinship’, he includes all the Imams of the Shia and considers obedience to them as obedience to God and disobedience to them as disobedience to God.”[9]

In another narration, Imam Sajjad (a.s.) also considered himself part of the Ahlulbayt, using the same verse as evidence.[10] Therefore, all twelve Imams are included in this verse.  According to what has been said, the verse of purification specifically refers to the five members of the household of the Prophet and then extends to include the twelve infallible Imams, but not the rest of the relatives and kin of the Messenger of God (SW).

 

---

[1] . Al-Mufradat fi Ghareeb Al-Quran : Al-Raghib Al-Isfahani; Vol: 1;P: 29

[2] . Al-Misbah Al-Muneer:  Ahmad ibn Muhammad ibn Ali; Vol: ; P: 20

[3] . Kamal Al-Din wa Tamam Al-Ni’mah: Al-Sheikh Al-Saduq; Vol: 1; P: 278 - Al-Amali: Al-Sheikh Al-Tusi;Vol: 1; P: 565

[4] . Tafsir Noor Al-Thaqalayn: Al-Aroosi Al-Hawizi, Al-Sheikh Abdul Ali; Vol: 4; P: 274

[5] . Tafsir Al-Jami Al-Bayan: Al-Tabari, Ibn Jarir; Vol: 20; P: 263

[6] . Ibid

[7] . Tafsir Al-Qummi: Al-Qummi, Ali ibn Ibrahim; Vol: 2; P: 67

[8] . Tafsir Noor Al-Thaqalayn: Al-Aroosi Al-Hawizi, Al-Sheikh Abdul Ali; Vol: 4; P: 274, 275

[9] . Al-Kafi: Al-Sheikh Al-Kulayni; Vol: 1;P: 287

[10] . Al-Ehtijaj: Al-Tabrasi, Abu Mansour; Vol: 2; P: 33, 34