آیا امامان معصوم از ملائکه الهی برتر می باشند؟

[تقوی 1]

آیا امامان معصوم از ملائکه الهی برتر می باشند؟

 

پاسخ اجمالی:

بر اساس روایات اسلامی، امامان معصوم (ع) از فرشتگان الهی برترند؛ این برتری در احادیث متعددی مورد تأکید قرار گرفته است؛ از جمله اینکه رسول خدا (ص) فرمودند: «فرشتگان خدمتگزار ما هستند» و جبرئیل از خداوند درخواست کرد که خادم اهل بیت (ع) باشد؛ همچنین، امیرالمؤمنین (ع) تصریح کردند که ملائکه از تسبیح اهل بیت (ع) خداوند را تسبیح کردند.

ماجرای فطرس ملک نیز نشان می‌دهد که فرشتگان برای کسب مقام و رحمت الهی به امامان معصوم (ع) متوسل می‌شوند؛ بنابراین، برتری امامان بر ملائکه از حیث مقام و نقش هدایت‌گری آنان در نظام هستی آشکار است.

پاسخ تفصیلی:

بر اساس روایات اسلامی، مقام امامان معصوم (ع) از فرشتگان الهی برتر است؛ این موضوع در احادیث متعددی مورد تأکید قرار گرفته و حتی مرحوم شیخ صدوق در کتاب خود بابی را با عنوان «عللی که به سبب آنها پیامبران، رسولان و حجج الهی افضل از ملائکه می‌باشند» اختصاص داده و روایات فراوانی در این زمینه نقل کرده است[1].

در برخی از این روایات آمده است:

رسول خدا (ص) به حضرت علی (ع) فرمودند: «یا علی! خداوند مرا بر همه انبیاء و فرشتگان برتری داده است، و پس از من همین فضیلت از آنِ تو و امامان بعد از تو خواهد بود، و فرشتگان خدمتگزاران ما هستند»[2].

در روایت دیگری نقل شده است که جبرئیل از خداوند درخواست کرد تا خادم رسول خدا، امیرالمؤمنین، فاطمه زهرا، حسن و حسین (ع) باشد[3].

همچنین پیامبر اسلام فرمودند: «ما به ملائکه تعلیم دادیم و ما بودیم که خداوند را تسبیح گفتیم، و ملائکه از تسبیح ما خداوند را تسبیح کردند»[4].

در روایتی درباره فطرس ملک آمده است که او به دلیل خطایی، بال‌هایش شکسته شد و ۷۰۰ سال در زمین به عبادت خداوند مشغول بود؛ هنگامی که سیدالشهدا (ع) متولد شدند، خداوند جبرئیل را با هفتاد هزار فرشته به زمین فرستاد تا به رسول خدا (ص) تبریک بگویند؛ در مسیر، فطرس از جبرئیل درخواست کرد تا او را همراه خود ببرد؛ جبرئیل نزد پیامبر اکرم (ص) برای فطرس شفاعت کرد، و پیامبر دستور داد که بال‌های خود را به قنداقه امام حسین (ع) متبرک کند؛  به موجب این عمل، فطرس بال‌های خود را باز یافت و مقام نخستین خود را به دست آورد[5].

بر این اساس، برتری مقام امامان معصوم (ع) بر فرشتگان الهی روشن است، زیرا:

فرشتگان خدمتگزار امامان هستند.

اهل بیت (ع) معلمان ملائکه‌اند.

ملائکه به آنان متوسل می‌شوند.

این جایگاه والا نشان‌دهنده عظمت و نقش هدایت‌گری امامان معصوم (ع) در نظام هستی است

 

---

[1] علل الشرائع؛ الشیخ الصدوق، ج1، ص5

[2] عیون اخبار الرضا، الشیخ صدوق،ج2، ص237 ، ح22- علل الشرائع؛ الشیخ الصدوق، ج1، ص5 – کمال الدین و تمام النعمه، ج1، ص254،ح4

[3] بحار الأنوار - ط مؤسسةالوفاء، العلامة المجلسي، ج26، ص345، ح18-  ارشاد القلوب؛ الدیلمی، حسن بن محمد، ج2 ص 300 

[4] بحار الأنوار، العلامة المجلسي، ج18، ص345 ، ح56-  علل الشرائع؛ الشیخ الصدوق، ج1، ص5 - عیون اخبار الرضا، الشیخ صدوق،ج2، ص237  ، ح22-  کمال الدین و تمام النعمه، ج1، ص254، ح4

[5] الأمالي، الشيخ الصدوق، ج1، ص200،ح  215 / 9- کامل الزیارات، جعفر بن محمد (ابن قولویه قمی)، ص 64، ح1