وظایف امام چیست؟

[تقوی 1]

وظایف امام چیست؟

امام علي(عليه السلام) در بخشی از خطبه 105 «نهج البلاغه» به وظايف پنج گانه پيشواى مسلمين و وظايف مسلمانان در ميان خود پرداخته و نكات مهمّى را در اين زمينه يادآور مى شود؛ مى فرمايد: (امام و پيشوا غير از آنچه به فرمان خدا بر عهده او نهاده شده وظيفه اى ندارد)؛ «إنَّهُ لَيْسَ عَلَى الْإِمَامِ إِلَّا مَا حُمِّلَ مِنْ أَمْرِ رَبِّه»

وظايف امام(عليه السلام) و پيشوا از اين قرار است:

1.    مواعظ الهى را به همه ابلاغ كند (و آموزش هاى لازم را در تمام زمينه ها به مردم بدهد) ؛ «اَلْإِبْلَاغُ فِي الْمَوْعِظَةِ. »

2.    تلاش و كوشش در خيرخواهى [در تمام زمينه ها]؛ «وَ الْإِجْتِهَادُ فِي النَّصِيحَةِ»

3.    احياى سنّت پيامبر اكرم(صلى الله عليه و آله) [و اجراى تمام قوانين الهى]؛ «وَ الْإِحْيَاءُ لِلسُّنَّة»

4.    اجراى حدود الهى نسبت به تمام مستحقّين [بدون تبعيض و بى كم و كاست]؛ «وَ إِقَامَةُ الْحُدُودِ عَلَى مُسْتَحِقِّيهَا»

5.    پرداختن حقوق و سهم همگان [از بيت المال]؛ «وَ إِصْدَارُ السُّهْمَانِ عَلَى أَهْلِهَا»
و به اين ترتيب، وظايف اصلى پيشواى مسلمين مشخّص شده است.

لذا می‌توان گفت امام دارای دو وظیفه اساسی می‌باشد، وظیفه اوّل حکومت سیاسی و رهبری جامعه، امام همچون پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) وظیفه دارد جامعه اسلامی را اداره کند  که شامل مجموعه امور سیاسی، قضایی، نظامی می شود،  البته هنگامی که خلافت و حکومت در اختیار آنان باشد و مردم نیز با آنها همراهی کنند لذا هنگامی که این جایگاه غصب شد حضرت زهرا(سلام الله علیها) در خطبه ای اینگونه فرمودند: اگر خلافت و اداره جامعه در دست  علی(ع) می بود اگر مردم از مسیر درست منحرف می شدند انها را با نرمی و ملایمت به سوی مسیر درست سوق می داد و حکومتی تشکیل می شد که در ان خستگی و رنجی وجود نداشت باشد[1] لذا حاکمیت بر جامعه و اداره آن از شؤن امامت است.

 وظیفه دوم مرجعیت دینی است، همچنانکه پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) خود به شبهات پیرامون اسلام پاسخ می دادند و به بیان احکام دین و تفسیر قران می پرداختند و مرجع مردم در این امور بودند امام نیز چنین جایگاه و وظیفه ای دارد؛ در روایتی از پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله وسلم) امده است که یا علی تو وصی و جانشین من هستی همچنانکه هارون وصی موسی بود[2] و در روایتی دیگر حضرت علی(علیه السلام) را باب علم خود می دانند[3] یعنی بعد از من ان کسی که وظیفه هدایت مردم را دارد و مرجعیت علمی را داراست علی بن ابی طالب(علیه السلام) است لذا یکی از وظایف امام صیانت از دین، پاسخ به شبهات، بیان احکام، تفسیر قران وهدایت مردم است.

 

---

[1]بلاغات النساء ص23 ابی طاهر ابن طیفور-  زهرا(ع) برترين بانوى جهان نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 224

[2] مقامع الفضل نویسنده : البهباني، الشيخ محمد علي    جلد : 1  صفحه : 354 – اصول کافی ج8 ص 107

[3] إحقاق الحق و إزهاق الباطل نویسنده : التستري، القاضي نور الله    جلد : 16  صفحه : 278- عیون اخبار الرضا ج2 ص 66

 

[تقوی 1]

What are the duties of the imam?

 

It can be said that the imam has two basic duties.

The first duty is the political government and the leadership of the society, the Imam, like the Prophet (a.s.), has the duty to manage the Islamic society, which includes political, judicial, and military affairs, of course, when this position of the Ahl al-Bayt (a.s.) is at their disposal, Therefore, when this position was usurped, lady Fatemah (a.s.) said in her sermon: If the caliphate and the administration of the society were in the hands of Ali (a.s.), if the people deviated from the right path, he would gently guide them to the right path. and a government would be formed in which there would be no fatigue and suffering;[1] Therefore, ruling over society and managing it is one of the virtues of Imamate.

The second duty is religious authority, just as the Prophet (s) used to answer the doubts about Islam and explained the rules of religion and interpretation of the Qur'an and were the authority of the people in these matters, the Imam also has such a position and duty; the Prophet (s), himself said that, O Ali, you are my guardian and successor, just as Aaron was the guardian of Moses.[2]

And in another narration, the prophet said: 'I am the city of knowledge and 'Ali is its gate'^[3], that means, after me, the one who has the duty of guiding the people and has the scientific authority, is Ali bin Abi Talib (a.s.).

So, one of the duties of the Imam is Safeguarding religion, answering doubts, stating rulings, interpreting the Qur'an and guiding people.

Therefore, in Nahj al-Balagha, Imam Ali (a.s.) explains the Imam's duties as follows:

"Indeed, there is nothing obligatory on the Imam except what God commands, and that is preaching to the people, trying to give advice and benevolence, establishing the Sunnah of the Prophet(s), imposing divine limits on criminals, delivering Bait Al-Mal's to the people."[4]

 

---

[1] . Balaghat al-Nisa', vol. 1, p. 23, Abi Tahir Ibn Tayfour.

[2] . Usul Kafi/Kulaini/vol. 8/p. 107. " أَنْتَ مِنِّي بِمَنْزِلَةِ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي"‏

[3] . Uyun Akhbar al-Reza/Vol.2/p.66. "أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ‏ وَ عَلِيٌّ بَابُهَ"

[4] . Nahjul Balaghah, Sermon 105.