وقف

[علی مهمان]

 باسلام

در رساله جامع جلد 4 آمده است که هبه زمین‌های وقفی که حق پذیره دارند صحیح نیست. اگر در  زمین وقفی به صورت قانونی بنا  ساخته شده باشد و درواقع سند اعیانی دارد در این صورت آیا هبه آن صحیح است؟ و بیع آن نیز که در رساله گفته شده احتیاطا جایز نیست، ایامنظور فقط زمین خالی وقفی است یا اعیان آن را نیز شامل میشود؟( در محل ما که تمام زمین‌ها وقفی است هم خود زمین و هم خانه هایی که بر روی زمین‌های وقفی احداث گردیده ، خرید و فروش می‌شود و اداره اوقاف در هر معامله سهم خودش را می‌گیرد)

[شوندی 11]

سلام علیکم 

رساله جامع جلد ۳ مساله ۱۴۱

چیزی که فروخته می­شود (مبیع) باید «خود شیء» باشد (خواه به صورت عین شخصی باشد یا در ذمّه)؛نه منفعت یا عمل یا حقّ؛
بنابراین، مثلاً فروش منفعت یک سالۀ خانه یا فروختن عمل خیّاطی و بنّایی و مانند آن صحیح نیست و نیز بنابر احتیاط واجب فروختن حقّ، مانند حقّ التّحجیرصحیح نمی­باشد.
شایان ذکر است، برای انتقال و واگذاری منفعت و عمل، می­توان از قرارداد «اجاره» یا «مصالحه» و برای واگذاری حقّ، می­توان از قرارداد «مصالحه» یا «معاوضه» استفاده نمود.

با توجّه به توضیح بالا، در اختیار گرفتن و انتقال مواردی مثل «حقّ سرقفلی اماکن تجاری» (که توضیح آن در مسائل 609 و 610 ذکر می­شود) یا «حقّ پذیره یا حقّ تقدیمی زمین­های وقفی» (که فرد با پرداخت عوض، مالک حقّ انتفاع و استفاده از ملک در این موارد به حساب می­آید) یا سایر حقوقی که شرعاً قابل نقل و انتقال است را می‌توان با مصالحه یا معاوضه انجام داد؛ امّا بیع حقّ­های مذکور محلّ اشکال است 
شایان ذکر است، حکم ملکیّت و کیفیّت واگذاری زمین‌های موات (بایر) بالأصاله یا بالعارض، در فصل «آباد کردن زمین‌های موات» ذکر می‌شود.