خمس

[------- مهمان]

بسمه تعالی
سلام علیکم
۱. میدانیم که کسی که به گناهان پول صرف کرده باشد، مثلاً شراب بخرد (پول بدهد که شراب بگیرد), خمس آن چیزها واجب می‌شود و عملش حرام است. طبق این مسأله:
شخصی، چند سال قبل، از یک بانک شخصی (در غیر ایران)، پول قرض با ربا گرفته. فرضا، ۱۰۰۰ دولار گرفته و ۱۲۰۰ پسداد. اینجا ۲۰۰ دولار ربا است. این شخص همان وقت اینطور می‌دانست که گرفتن پول ربا از این بانکها جایز است. الان میداند که جایز نیست. آیا الان باید خمس ۲۰۰ دولار را بپردازد یا اینکه ندانستن حکم برای او عذر شرعی میآورد و واجب نیست که بپردازد؟

۲. فرض کنید که زید چند سال قبل به عمرو پول قرض داده بود. عمرو الان آن پول را پسداد. معلوم است که الان باید زید خمس آن را بپردازد.
سوال این است که چند سال قبل، شخصی خمس داده بود (مثلاً ۵۰۰ دولار)، الان میداند که خمسی که داده بر او واجب نبود. یعنی اضافه داده. آیا الان باید خمس همان ۵۰۰ منات را بپردازد ؟ چون مال آن شخص بود ولی اضافه داده. شاید حاکم شرع میتواند آن را برگرداند به این شخص، در این حال چند سال که گذاشته، باید خمس آن را بپردازد ؟